Teknoloji Bağımlılığı ve Etkileri / Blog
Genç Yetişkinlik Döneminde Teknoloji Bağımlılığının Kişinin Sosyal Hayatına ve Ekonomik Sağlığına
Genel olarak genç yetişkinlik döneminde teknoloji değişiminin bireyin yaşamına yaşanması; hem olumlu hem olumsuz olumsuzluklarla ele alındı. Öncelikle bağımlılık ve genç yetişkinlik
kavramlarının ortaya çıkmasından sonra, teknolojinin bu gelişim evresindeki etkilerine odaklanacağız.
Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık, herhangi bir madde veya eylemin bireyin psikolojik, açık ya da sosyal açıdan olumsuz etkilenmesine rağmen devam etmesi ve bu kullanımın bireyin
için kaçınılmaz haz kaynağı hâline gelmesi durumudur (Bianchi ve Phillips, 2005; Akcan ve Öge, 2020). Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, bir çıldırtıcı tekrar eden kullanım sonuç
kontrolünün parçalanması, fiziksel ve fizyolojik parametrelere rağmen kullanımın sürmesi ve yokluğunda yoksunluk göstergeleri saklanabilen temel göstergelerdendir.
Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
Teknoloji değişimi, kimyasal değil davranışsal bir gizlilik türü olarak özellikler ve insan-makine ticareti gelişir. Bu bağlılık; İnternet kullanımı, bilgisayar
oyunları ve televizyon gibi çeşitli dijital mecralar yer almaktadır (Akcan ve Öge, 2020).
Genç Yetişkinlik Nedir?
Genç yetişkinlik, bireyin ergenlikten bağımsız bir yetişkinliğe geçiş yaptığı yaklaşık 18–25 yaş aralığını içermektedir. Bu dönemin kimlik sürecinin sürdüğü, eğitim, kariyer, romantik
ilişkiler gibi kritik kararların alındığı bir geçiş sürecidir (Amerikan Psikoloji Derneği, APA).
Genç Yetişkinlerde Teknoloji Kullanımı ve Bağımlılık Eğilimleri
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), teknolojik depolama bölümleri, özellikle oyun bozuklukları, dijital sağlık sorunları ve ekran süresi üzerine incelemeler sürdürülmektedir. Genç yetişkinler,
ekonomik ve teknolojik erişim seviyesinin yüksek olması nedeniyle teknolojiye yatkın bir gruptur. Bu yaş grubu, dijital medya ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla sosyal destek ve yardım duygusu gelişiyordu. Aynı zamanda gelişimsel olarak riske çalışmaya açık olduklarından, sınır koymadan kullanma performansını sergileyebilirler.
Teknoloji bağımlılığının olumsuzlukları ve Olumsuz Yönlerin Açısından Değerlendirilmesi
| Olumlu Yönleri | Olumsuz Yönleri |
| Kimlik gelişimini destekler. | Zihinsel sağlık sorunlarına neden olur. |
| Sosyal destek sağlar. | Akademik ve mesleki işlev bozukluğuna (zaman yönetimi) yol açar. |
| Bilgiye kolay erişim sağlar. | Dijital tükenmişliğe sebep olur. |
| Psikolojik destek sağlar. | Yüz yüze sosyal etkileşimin azalmasına sebep olur. |
| Toplumla bağ kurmayı destekler. | Fiziksel sağlık sorunlarına (hareketsizlik, obezite, uykusuzluk, kişisel bakım ve hijyen ihmali, kalp damar hastalıkları, görüş problemleri) yol açar. |
| Fiziksel ve zihinsel sağlık takibini sağlar. | Kronik ekran maruziyetine (uyku kalitesindeki düşüş ve dikkat dağınıklığı) sebep olur. |
| Ruh sağlığını olumsuz etkiler. (Depresyon, anksiyete bozuklukları, suçluluk duygusu, yalnızlaşma, zaman kavramını yitirme, ani duygu değişimleri) |
Bilimsel Bulgulara Dayalı Değerlendirme
Genç yetişkinlik dönemi, bireyin sosyal olarak yaşadığı ve yaşam biçimini şekillendirdiği kritik bir evredir. Bu süreçte teknolojik araçların değişiminde, politikanın riski
artmaktadır (Akcan ve Öge, 2020). Teknolojinin sosyal hayatı ve fiziksel sağlığı
doğrudan değiştirilerek yapılan çeşitli çalışmalarla ortaya konulmuştur (Elhai vd., 2020; Huang, 2022).
Ayrıca sosyal medya platformlarının kısa süreli sosyal bağlılığı artırıldığı; Ancak uzun süreli yalnızlık, dayanıklılık ve doyumsuzluk gibi duygusal sorunların nedeninin olduğu belirtilmektedir (Huang, 2022). Yoğun teknoloji kullanımı, kilo problemleri, uyku bozuklukları, görme ve durma bozuklukları gibi fiziksel sağlık teknikleri de beraberinde gelmektedir (Wang vd., 2021).
Teknolojinin değişimini değişkenler arasında kişiler arası ilişkiler, benlik saygısı, olumsuz duygular ve sosyal destek düzeyi yer alır (Choi, 2007; Griffiths vd., 2014).
Genel Değerlendirme
Genç yetişkinlerde teknolojik gelişme, bireysel düzeyin ötesinde fiziksel, sosyal ve gelişimiyle çok boyutlu bir sorundur. Bu nedenle destekleyici yaklaşımlar, dijital okuryazarlık ve sağlıklı teknolojinin gelişimini geliştirme üzerine yoğunlaşmalıdır.
Kaynakça:
Akcan, G. ve Öge, B. (2020). Genç bireylerde teknoloji sporunun yordayıcılarının incelenmesi. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 3–26.
Bianchi, A. ve Phillips, JG (2005). Sorunlu cep telefonu kullanımının psikolojik yordayıcıları.
SiberPsikoloji ve Davranış, 8(1), 39–51.
Choi, K. (2007). İnternet Bağımlılığının Koreli Ergenlerin Yaşam Tarzı ve Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri. Kore Gençlik Çalışmaları Dergisi, 14(3), 20–45.
Elhai, JD, Yang, H. ve Levine, JC (2020). Adalet teorisinin akıllı telefon kullanımına uygulanması ve bunun kaygı ve depresyon üzerindeki etkisi: Sorunlu akıllı telefon kullanımının aracı rolü.
Güncel Psikoloji, 39(3), 1121–1129.
Griffiths, MD, Kuss, DJ ve Demetrovics, Z. (2014). Sosyal ağ bağımlılığı: Ön bulgulara genel bakış. Davranışsal Bağımlılıklar, 119–141.
Huang, C. (2022). Sorunlu sosyal medya kullanımı ve ruh sağlığı üzerine bir meta-analiz: Depresyon, anksiyete ve yalnızlığa odaklanma. Güncel Psikoloji.
4
Wang, Y., Xu, D., Yan, S. ve Zhao, Z. (2021). Üniversite öğrencilerinde cep telefonu bağımlılığı ile fiziksel ve ruhsal sağlık arasındaki ilişkiler: Kesitsel bir çalışma. BMC Halk Sağlığı, 21, 1550.